Pagina A
Terug naar beginpagina



Deze pagina is bedoeld om mijn persoonlijke visie over het fenomeen, dat we met AD(H)D aanduiden, toe te lichten.  Ik, schrijver, ben geboren 1940 en weet eerst sinds september 2000 dat ik AD(H)D heb.  De psychiater, die de diagnose stelde, bereidde mij voor dat een sessie of vier nodig zouden zijn voor de diagnose;  door mijn leeftijd zou diagnose moeilijk zijn omdat ik mij "had ingesteld".  Dat werd dus één sessie omdat ik "het prototype van de AD(H)D-er had kunnen zijn", zoals hij het na dat eerste gesprek aanduidde.  Ik wil daarmee zeggen, dat ik wat ervaring heb.   En, vanuit mijn beroepsachtergrond van industrieel marktonderzoeker, ben ik toen verder gaan speuren naar wat AD(H)D nu eigenlijk is.  Mijn conclusie is dat AD(H)D een volkomen verkeerde aanduiding is en - ik licht dat hierna zeer uitgebreid toe - dat er sprake is van:  Een genetisch bepaalde geheugenafwijking, resulterende in een extreme hoge denksnelheden en snelle opname in het geheugen van als interessant beschouwde informatie aan de éne kant en extreme vergeetachtigheid voor alles wat als oninteressant wordt beschouwd door het betrokken individu aan de andere kant, gepaard gaande met een wijze van communiceren, die op mensen die geen AD(H)D hebben “raffelig”)1 overkomt.

)1 Raffelig naar afraffelen: Haastig en slordig afmaken, Voorbeeld: "door tijdgebrek de laatste examenvragen moeten afraffelen".  Communicatie van AD(H)D-mensen lijkt voor anderen vaak op zinnen afraffelen, maar is het niet zoals ik zal uitleggen.

Helaas wordt AD(H)D als een stoornis, een beperking of zelfs een ziekte gezien;  helaas een gevolg van het zich meester maken van dit fenomeen door medici, die zelf geen AD(H)D hebben, en er geen snars van begrijpen (ik hanteer de term AD(H)D maar omdat die is ingeburgerd en omdat ik nog geen betere aanduiding weet).  Dat is jammer en fout, want velen met AD(H)D zouden, met de juiste begeleiding en vooral zoeken naar de sterke kanten, tot enorm grote prestaties in staat kunnen zijn.  Het hebben van AD(H)D heeft vooral positieve kanten en die blijven onderbelicht.  Ik zie AD(H)D als een gave, die tot ontwikkeling moet worden gebracht.  Nu zitten AD(H)D-kinderen (en volwassenen) in het "verdom hoekje".  Entameren, van de positieve eigenschappen, van AD(H)D-mensen zou niet alleen maatschappelijk van veel waarde kunnen zijn, maar ook de levensvreugde van betrokkenen zou dan stukken beter zijn.

In de gangbare literatuur wordt AD(H)D beschreven als een concentratiestoornis.  Dat is het dus pertinent NIET.  In het volgende hoop ik duidelijk te maken wat het dan wel is.
In mijn waarneming is AD(H)D namelijk een geheugenafwijking en dat in positieve zin.  Met druktemakerij heeft AD(H)D eigenlijk niets van doen, al kan het in bepaalde gevallen wel een uiting zijn van een bijverschijnsel:  de mateloze verveling, die bij veel AD(H)D-mensen optreedt als iets te langzaam gaat (en dat is bijna altijd het geval).  Die verveling uit zich dan in bewegelijkheid.
Het denksnelheidsverschil is een deel van het probleem.  Met ‘ons’ omgaan is lastig voor anderen.  Ik ben al gauw tien gedachten verder dan mijn gesprekspartner(s) zonder AD(H)D.  En, van de tussenliggende negen stappen, ben ik eigenlijk de helft al weer vergeten.  Want ik moet verder ofwel ik denk met hersenstormsnelheid, zeg windkracht 9, en dat is voor mijn doen nog traag.  De ander, de "gewone" mens, denkt met een briesje van 3 tot 4 en bij hevige inspanning misschien 5 tot 6.  Die relatieve traagheid van de gesprekspartner speelt mij parten en omdat ik zo snel ben, neen moet zijn, ontstaan er misverstanden en miscommunicatie.  Dat is bijvoorbeeld de reden dat veel mensen met AD(H)D in een betoog inbreken.  Dat heb je nodig "om bij de les te blijven".  Dat is ten dele wat ik met raffelige communicatie bedoel, dat ander stukje volg hierna.  Niet leuk of prettig voor de omgeving maar wel een noodzaak voor betrokkene.

Bovendien communiceer ik vaak alleen de stappen  1, 3, 7 en 10.  De ander raakt dan de draad van mijn gedachten kwijt, hij/zij mist immers stappen 2, 4, 5, 6, 8 en 9.  En dat terwijl ik er (onbewust!!) van uitga, dat de gesprekspartner me wel snapt, ik ben toch duidelijk.  Als ik probeer trager te denken en met name te formuleren, raak ikzelf het spoor bijster.  Dan ontstaan er andere misverstanden, vaak zelfs nog veel erger en heftiger.  Dat is dan dat andere deel van het raffelig communiceren.

AD(H)D-ers onderling communiceren op die stormsnelheid inclusief overslaan van diverse stappen, dat wil zeggen op een voor ‘gewone mensen’ onnavolgbare manier.  Het is mij meer dan eens gevraagd:  je praat met hem/haar maar wij kunnen er geen touw aan vastknopen, jullie springen van de hak op de tak enz.  Ja dat komt door dat 1, 3, 7 en 10 verhaal.  Alleen - en dat is kenmerkende en tevens merkwaardig - snapt iemand, die zelf AD(H)D heeft, die redenering negen van de tien keer wel.  Ik heb wel eens "vertaald" wat wij bespraken en de toehoorder was dan verbaasd hoeveel informatie wij uitwisselden in een paar minuten. Die "vertraagde" uitleg nam ook een keer of vijf zoveel tijd.

Doe mij een genoegen en stop nu even met lezen.  Denk even na over dat denksnelheids- verschil in combinatie met de rommelig aandoende communicatie in relatie tot dat/die "lastige" kind(eren) met AD(H)D.  U zult mij dan gelijk moeten geven, dat het voorstaande een rol speelt.  U zult mij dan ook gelijk moeten geven, dat communiceren met AD(H)D-kinderen lastig is en dat zij u vaak in de rede zullen vallen.  Vergeef het ze:  zij kunnen niet anders.

Iets anders is dat AD(H)D-kinderen bij sommige vakken uitblinken en er bij andere vakken niets van bakken.  Bekend:  ik heb zeven jaren Franse les gehad en in al die tijd een keer of twee, drie een voldoende behaald.  Ik wilde geen Frans leren, want dat had ik niet nodig was mijn idee.  Engels en Duits waren nog tot daar aan toe, maar Frans…  Toch heb ik het, ondanks dat, kennelijk wel opgepikt, want toen ik een keer in Marokko, alleen met een paar Marokkanen was, was de enige conversatie mogelijkheid Frans, Berber of Arabisch.  Het werd derhalve Frans, een taal die in Marokko ongeveer de tweede taal is.  Na een tijdje ging het vloeiend.  Oké, mijn woordenschat was betrekkelijk klein maar voldoende.  Op een gegeven moment kreeg ik zelfs een compliment om mijn mooie Frans.  Dat jongetje, dat geen Frans wilde leren, want ik zou er toch niets aan hebben...  Ik wil daar mee maar zeggen dat ook het schijnbaar niets leren wel doordringt, alleen niet op de manier waarop een school dat wenst en vooral gewend is.
Mijn betoog is nu:  geef het AD(H)D-kind ruimte en motiveer het waarom het handig is om toch Frans te leren, gebruik bovenstaand voorbeeld of pas het aan naar de situatie, maar motiveer!  Dat werkt beter dan het bekende "het moet";  dat "het moet" zet alle weerstand, die in elk AD(H)D-mens aanwezig is, in werking. Onze soort is gevoelig voor de juiste argumenten en vooral niet voor onberedeneerde dwang.  Bij dat laatste ga je dwars liggen, heftig dwars liggen (kan ik nog steeds).
Ik zou nog veel meer kunnen aanvoeren, maar ik denk dat ik hier de kern te pakken heb van mijn stelling dan AD(H)D beter kan worden aangeduid als een Aangeboren geheugenafwijking, die zeer hoge denk- en communicatiesnelheden tot gevolg heeft:

  • een extreem snelwerkend geheugen, dat zeer veel kan opnemen in heel korte tijd mits het onderwerp de persoon in kwestie boeit;

  • een onnavolgbare snelheid van denken.

  • een zeer hoge en raffelige communicatiesnelheid;

  • een onvolledige informatieverstrekking/communicatie in de optiek van de toehoorder, die niet over deze gave beschikt;

  • schijnbaar niet in  staat zich te concentreren (zie hierna...)

Ik durf tevens de stelling in te nemen, dat het toedienen van medicatie (b.v. methylphenidaat) een verkeerd uitgangspunt is.  Dit gif kan in sommige gevallen de hyperactiviteit remmen, maar is geen oplossing voor iets wat geen ziekte is.  Oké, toedienen van medicatie verdooft en maakt het kind "gezeggelijker" maar in feite vernielt dit middel het "zijn" van het kind en aan- bevelenswaardig vind ik dat niet bepaald;  het kind is met gif makkelijker om te hanteren, dat wel.

Bovenstaande heb ik, een beetje ingekort, in een PDF-document opgenomen dat kan worden gebruikt om mensen in het onderwijs te laten zien hoe een volwassene met AD(H)D tegen dit fenomeen aankijkt.  Wellicht nuttig als uw kind problemen op school ondervindt.  Het PDF-document is door HIER te klkken te downloaden.

U zult op deze pagina's de onderwerpen AD(H)D [Attention Defict (Hyperactivity) Disorder] en PDDnos (Pervasive Developmental Disorder not otherwise specified) behandeld zien vanuit mijn persoonlijke beleving en benadering en ik onderschrijf uit mijn dagelijkse leven en beleven wat hierboven werd geschreven!!

Hyperactivity en H tussen haakjes omdat de aandoening als zodanig zich voor kan doen met of zonder hyperactiviteit, zie ook
pagina 2 "Enkele definities van AD(H)D en PDDnos".  Bovendien zal blijken dat die hyperactiviteit een, er met de haren bijgesleept iets is, dat het makkelijker maakt voor "gewone" mensen om maar van AD(H)D te spreken of dat zelfs met droge ogen als diagnose te stellen.  Ik ben, vanuit 77 jaar (medio 2017) ervaring, een andere mening toegedaan, zoals ik hiervoor heb toegelicht.

Ik pretendeer geen volledigheid noch een wetenschappelijke of pseudo-wetenschappelijke behandeling van deze onderwerpen, het is de weergave van mijn langjarige ervaring met deze aandoeningen.

Ook wil ik nog een opmerking plaatsen:  Bij mij is de combinatie AD(H)D en PDDnos gediagnosticeerd.  In de praktijk van alle dag zijn er verschijnselen die sec aan AD(H)D of die sec aan PDDnos zijn toe te schrijven.  Er zijn echter, volgens mij, ook overlapgebieden.  Om onderscheid te maken waaraan, dus welke van de twee AD(H)D of PDDnos, de gedraging of juist het achterwege laten ervan is toe te wijzen ben ik niet in staat.

AD(H)D wordt - m.i. zeer fout!!! - in het Nederlands ook wel aangeduid met Alle Dagen Heel Druk; ludiek maar.... Ook spreekt men van een aandachtstekortstoornis; ook dit is pertinent onjuist en nog verwarrend ook.  Ik durf beweren dat een AD(H)D-mens nooit zonder aandacht is, alleen waar die op is gericht is een ander verhaal, een verhaal dat niet-AD(H)D-mensen nooit zullen kunnen volgen omdat ze veel te traag zijn in hun denken t.o.v. onze denksnelheid.

Ik sprak, tot voor kort nog, liever van een "aandachtsfixatiestoornis, omdat ik voortborduurde op het begrip "aandachtstekortstoornis".  Dat bleek een begin, want de AD(H)D-mens heeft meestal grote moeite zijn/haar aandacht gedurende langere tijd op één bepaald onderwerp of op één bepaalde taak te richten.  Je bent dus vermoedelijk(!) niet altijd in staat je aandacht langere tijd te fixeren.  AD(H)D-mensen zijn er "meester" in hun aandacht te laten afdwalen, van het onderwerp waarvan op dat moment wordt geacht, dat zij hun aandacht daar op gericht hebben;  meestal tot grote irritatie van de omgeving.  Vergeef het de AD(H)D-mens, hij/zij kan niet anders.  En dat veranderen van aandachtsgebied kan zelfs binnen een paar minuten een aantal keren voorkomen.  Maar, is dat snelle verleggen van de aandacht, wel de oorzaak van het A(H)D-gedrag.  Ik denk het niet, althans niet meer.  Ik denk dat de combinatie van interesse en vergeten de echte oorzaak is.  Ik ga bij mijzelf te rade:  als iets mij interesseert graaf ik het uit, snel, grondig en diep;  dat mag dan onbeperkt veel tijd kosten.
Voorbeeld:  ik heb iemand gekend, die toen ik hem voor het eerst ontmoette een jaar of 50 was.  Deze persoon was in een kleine bedrijfstak op visserijgebied werkzaam, zijn hele leven.  Ik heb mij toen in dat marktniche verdiept, een week of zes.  Nadien heb ik een gesprek met hem gehad dat zo ongeveer een dag duurde.  Later heeft hij mij verteld, dat toen hij 's avonds thuis kwam hij zijn echtgenote met grote verbazing mededeelde, dat hij dacht zo ongeveer de enige in Nederland te zijn die dat marktniche van haver tot gort kende, en dat ik er - zijns inziens - nauwelijks minder van wist.  Daarentegen, als iets mijn matig of niet interesseert dringt het niet echt in mijn brein door, je zou dat als vergeten kunnen aanduiden, omdat het feit of de informatie niet echt "aankomt" (beklijft).  Let wel:  het dringt wel door, maar je verwerpt het als het ware als zijnde oninteressant en vergeet het direct.  En als rechtgeaard AD(H)D-mens kan dat, binnen enkele minuten, voor een hele batterij onderwerpen gelden.

Soms lukt die fixatie wel en dan heel goed.  Dat wordt hyperfocus genoemd;  in hyperfocus- toestand ben je zo op een bezigheid gefixeerd, dat je alleen daar aandacht voor hebt en wel in een extreme vorm:  Niets of niemand kan je dan afleiden.
Voorbeeld:  Mijn moeder testte het door te vragen of ik i.p.v. een dubbeltje zakgeld geen kwartje wilde hebben.  Ik heb het niet gehoord tot woede van mijn zuster, die dat kwartje wel wilde...
of  Het herschrijven van deze pagina.  Ik was begonnen met het herschrijven en ont- dekte opeens dat het inmiddels 16:00 uur was..  Ehhh, ik was wel om een uur of 10 begonnen deze pagina "even" te herschrijven.  En kenmerkend, in die hele tijd, dus 6 uren aan één stuk, niets gegeten, niets gedronken, geen toiletbezoek, niets dan schijven, herschrijven, bijschaven enz.  Omdat ik opeens(!!)  dorst kreeg ontdekte ik, hoe lang ik in hyperfocus ben geweest.....

AD(H)D en PDDnos zijn - wat steeds duidelijker wordt - het gevolg van biologisch-genetisch bepaalde kleine, bij de aanmaak van de hersenen ontstane, afwijkingen resulterende in deze aandoening, waar ik zelf aan en vooral mijn hele leven onder lijd.  Een moeilijke geboorte c.q. een geboorte met complicaties schijnt de verschijnselen te kunnen versterken (zoals hoogst waarschijnlijk bij mij het geval is).  Het promotieonderzoek van mevrouw Janita Bralten, gepromoveerd op het onderwerp "
Genetica en de hersenen bij ADHD", zou dit bevestigen en tot mijn genoegen alle andere ooit geopperde oorzaken, voor eens en vooral als onzin, bestempelen omdat er nu een fysiek bewijs is dat er iets "anders is aan ons". Mijn website heet niet voor niets "AD(H)D blijft het hele leven".

Als ik nu nog eens wat dieper op dat fixeren van de aandacht in ga, zou je jezelf kunnen voorstellen dat dit, in veel gevallen, niet langdurig kunnen fixeren van de aandacht ook met de geheugenwerking te maken kan hebben (uit mijn ervaring: heeft te maken):
Een AD(H)D-mens vergeet supersnel)* als het hem niet echt heel erg boeit. Bovendien denkt de AD(H)D-mens met orkaansnelheid)** en dat is voor anderen [dus mensen zonder AD(H)D] niet te volgen, waardoor het over kan komen dat de AD(H)D-mens er niets mee doet.  Dat is dus niet zo, maar je proeft het onderwerp en verwerpt het als "niet interessant voor mij" bij wijze van speken nog voordat een "gewoon mens" er over begint te denken.  Als ik die twee items combineer en de bevindingen van dr. J.B. Bralten erbij zet, durf ik de stelling verdedigen:

AD(H)D is een genetisch bepaalde geheugenafwijking, resulterende in een extreme hoge denksnelheden en snelle opname in het geheugen van als interessant beschouwde informatie aan de éne kant en extreme vergeetachtigheid voor alles wat als oninteressant wordt beschouwd door het betrokken individu aan de andere kant, gepaard gaande met een wijze van communiceren, die op mensen die geen AD(H)D hebben raffelig overkomt;  al het andere wat de AD(H)D-mens kenmerkt, in zijn/haar gedrag in de maatschappij, is daarvan het gevolg.

Let wel: ik heb het over de kern van de AD(H)D-problematiek en niet over rennen-vliegen-draven, want dat is echt onbelangrijk voor de AD(H)D-mens zelf, al ervaart de omgeving dat wel als erg lastig.
)*
zie pagina 8 van deze website: Vergeetachtigheid.
)**
zie pagina 7 van deze website: Communiceren op stormsnelheid.

Vanuit deze redenering zou ik zelfs durven stellen dat de aanduiding AD(H)D een totaal verkeerde aanduiding is en dat er sprake is van een:

Aangeboren geheugenafwijking, die zeer hoge denksnelheden tot gevolg heeft.

Helemaal fraai vind ik deze definitie nog niet, maar deze komt veel meer in de richting van wat er mijns inziens vanuit langjarige ervaring, echt aan de hand is, dan het makkelijker waarneembare moeite met concentratie hebben al dan niet gecombineerd met bewegelijkheid.

Als ik het bij het rechte eind heb (en daarvan ben ik inmiddels overtuigd), zal een "echte" AD(H)D-mens er nooit "overheen groeien" en zal het ook pas stoppen bij zijn/haar overlijden.  Alle andere diagnosen AD(H)D zijn dan volgens mij pseudo-AD(H)D diagnosen en de gediagnosticeerde zal er inderdaad "overheen groeien", omdat er feitelijk geen sprake is van echte AD(H)D.  Let wel:  ik zeg niet, dat een AD(H)D-mens zich, waar mogelijk binnen zijn/haar denkraam, niet zal aanpassen in de loop van de tijd.  Het kan daardoor soms en tijdelijk lijken alsof de AD(H)D weg is c.q. dat er geen sprake is van AD(H)D, maar dat klopt niet in de praktijk van alle dag (zo ervaar ik dat en ik kan het nu beter maskeren dan toen ik kind was).  Bij het diagnosegesprek met dr. Van Gelderen kwam dat ook zeer duidelijk naar voren en is dat, volgens hem, vaak een lastig fenomeen om echt te bepalen of er sprake is van AD(H)D bij volwassenen.....

Ik adviseer alle deskundigen en ook AD(H)D-genoten eens serieus op deze manier naar AD(H)D te kijken. Wellicht komen er dan geheel nieuwe inzichten te voorschijn waar wij, als AD(H)D-mens, wat aan hebben.

Lag de nadruk tot nu toe op deze pagina op  AD(H)D, er is ook nog sprake van, de als comorbide aandoening aanwezige, PDDnos.  Comorbide wil zeggen dat naast de AD(H)D ook nog sprake is van een "Pervasive Development Disorder not otherwise specified" of wel een lichtere vorm van autisme  Op grond van wat ik er over heb gelezen denk ik dat het - zwaarder autistische - Syndroom van Asperger eerder aan de orde is, maar het schijnt dat de NL-diagnostici dat minder gebruiken en liever spreken van PDDnos.

Hoe ik zelf die PDDnos ervaar, is waar ik nu op in wil gaan.  Het leggen van contacten is bijna altijd erg moeilijk, dat is de basis van wat ik ervan ondervind;  dat kan contact met onbekenden zijn maar bij tijd en wijle ook met bekenden!!  Er zijn echt dagen of zelfs weken dat ik contact zo veel mogelijk vermijd.  Dat moeilijke en moeizame leggen van contacten vloeit voort uit mijn gevoel)*, dat ik niet weet wat ik moet zeggen of doen.  Als ik dan al contact heb, doe of zeg  ik vaak dingen, die mij goed lijken maar die op de ander(en) een volkomen andere uitwerking hebben dan ik verwacht!  Men wordt dan boos of raakt op zijn minst geïrriteerd en dat was nu juist wat ik wilde vermijden.  Dat begon al in mijn kinderjaren en men vind je een "vreemd" kind omdat je niet voldoet aan het standaard verwachtingspatroon.  En dat alles niet "eens een keertje" maar voortdurend.

)*  Gevoel is hier meer je gemoedstoestand dan gevoel in de betekenis van emotioneel voelen, want dat ontbreekt eigenlijk grotendeels tot geheel.  Mensen met autisme zijn niet emotioneel gevoelig in de gangbare zin.

Gevoel in emotionele zin is helemaal een drama.  Natuurlijk voel ik, maar op mijn manier  Dat wijkt mijlen af van wat als gangbaar geldt voor emotioneel gevoel.  Ik kan daardoor zeer koud en afstandelijk overkomen;  dat weet ik en ik vind dat t.o.v. mijn omgeving niet goed maar na vele malen mijn neus te hebben gestoten in situaties waarbij emotie een rol speelt heb ik mij er maar bij neergelegd.  Ik kan er niet mee omgaan en doe steevast precies wat ik niet moet doen.  Achteraf - en dat kan weken  later zijn - ontdek ik soms (dus niet altijd!) wat ik verkeerd heb gedaan.  Alleen is het dan overbodig en weet ik dat ik in een vergelijkbare situatie in de toekomst weer verkeerd zal reageren, wat ik weer mede wijt aan dat AD(H)D-se vergeten.

Dat niet voldoen aan wat we noemen sociale verwachtingen, werkt uitstekend op je zelfvertrouwen mag ik wel zeggen.  Je trekt je steeds meer terug om maar geen fouten te maken.  En dan ga je jezelf, in de ogen van anderen, onhandelbaar en vervelend gedrag omdat je sociale gedrag afwijkend of zelfs grotendeels afwezig is.  Dat is niet zo, want het is het maskeren van je onzekerheid, iets wat men zich totaal niet realiseert (en als je er niet diep over hebt nagedacht doe jijzelf dat ook niet);  het is immers meestal niet direct zichtbaar dat je erg onzeker bent in contact met andere mensen.  Alleen sommige professionals kunnen dat waarnemen en dan, zeker als je wat ouder en dus getrainder bent, nog met moeite.  Een gebroken been ziet iedereen,  dat je aan PDDnos lijdt ziet niemand.  Derhalve wordt je er in gesterkt te denken dat mensen niet de moeite waard zijn om je voor in te spannen want je doet het toch altijd verkeerd.  En, omdat er geen verbetering optreedt, trek je je steeds meer terug om geen fouten te maken;  dan spreken we al snel van faalangst.

Faalangst is het woord, dat volgens mij voor iedereen die lijdt onder PDDnos, en uiteraard andere vormen van autisme, zal worden onderschreven.  Van het begin van waarneming van je omgeving als peutertje/kleuter doe je steeds alles anders dan van je wordt verwacht.  Dus ga je extra je best doen, want ik ben toch ook een lief kind.  Dan gaat het dus echt mis.  Naarmate de tijd verstrijkt wordt je steeds onzekerder en glijd je af in de faalangstwereld;  dat is heel onaangenaam maar onomkeerbaar.  Helaas niet iets waar je echt overheen groeit door ervaring, zoals dat zo mooi heet, het is er en het blijft er (althans bij mij).

Tot zover
mijn inleidende visie over AD(H)D en PDDnos.

Op deze website behandel ik dus die zaken en ervaringen, waarvan ik denk dat zij voor anderen, en met name ook mensen die aan (of beter onder) AD(H)D en/of PDDnos lijden of daar op enigerlei wijze mee te maken hebben zinvol kunnen zijn om kennis van te nemen.  Nogmaals, het is mijn benadering, gebaseerd op mijn persoonlijke beleving van en mijn ervaringen met deze aandoeningen.




Einde pagina A

Terug naar Beginpagina of naar pagina:   A  1  2  3  4  4a  5  6  7  8  9  10  11  12  13  14.

Of naar de uitleg over AD(H)D voor Docenten:  Inleiding.

Geplaatst/aangepast:  26-11-2017