Hulpverleners en
andere behandelaars.
De
meeste mensen met AD(H)D hebben erg weinig behoefte aan "deskundige"
hulp. De nadruk op deskundig, want 90% (ik doe maar een gooi)
van de hulpverleners/deskundigen heeft er geen benul van wat er in
een AD(H)D-hoofd omgaat. Dat wil
ik nu eerst
met
een paar voorbeelden illustreren:
Op een avond was ik
gevraagd naar een voorlichtingsbijeenkomst over AD(H)D te komen.
Omdat ik er toen wel wat, maar nog lang niet alles wat ik erover
wilde weten, wist ben ik meegegaan. Dat leverde de volgende
situatie op: in een zaal waren bijna 200 mensen aanwezig,
waarvan zo'n
90% hulpverleners van allerlei pluimage (psychiaters, psychologen en
andere deskundigen) en hooguit 10% volwassenen met
AD(H)D. Eén van de onderwerpen was een rollenspel van een
hulpverlener met veel ervaring en een AD(H)D-er/ster in behandeling,
die samen een demonstratie zouden geven van het verloop van een
behandelsessie. Let wel een echte ervaren, professionele
hulpverlener, ik vermoed psycholoog maar weet dat niet meer zo
precies, en een echte AD(H)D-er/ster met diagnose (al had ik die
toevoeging niet nodig om het te weten, ik herkende zijn AD(H)D-schap
direct). Het rollenspel liep voortreffelijk alleen viel mij iets
op. Als de ADH)D-er naar de hulpverlener moest luisteren dwaalden
zijn
gedachten weg, geheel conform het rollenspel en eigenlijk de
realiteit van alle dag voor een AD(H)D-er. Het papiertje, dat
hij vasthield werd niet meer bekeken (laat staan gelezen) maar hing
er, na een paar zinnen van de hulpverlener, een beetje bij. De
hulpverlener had dat kennelijk niet in de gaten en
vervolgde zijn betoog.
De AD(H)D-er leek te luisteren maar je zag hem afdwalen; ik
denk dat het niet eens
werd
gespeeld, het moet
echt zijn
geweest want ik herkende e.e.a. alsof ik daar zelf zat .
Het betoog van de hulpverlener was voor mij ook slaapverwekkend,
vandaar deze opmerking.
Op bepaalde momenten, een keer of
vijf, deed de AD(H)D-er iets erg AD(H)D's.
De rollenspel-hulpverlener merkte dat niet op en ging door met
zijn werk. Ook de, in de zaal aanwezige, hulpverleners merkten
dit niet op. De aanwezigen met AD(H)D merkten de grappen, die met
de hulpverlener werd uitgehaald, overduidelijk wel op. Dan
hoorde je een (beperkt) aantal mensen - besmuikt - lachen, een paar
keer zelfs uitbundig, en de rest van de aanwezigen keek dan verstoord
en met afschuw naar de lachers. Zij, de hulpverleners, snapten
de grap niet, steeds een grap, die ikzelf ook zou kunnen uithalen,
omdat ik hulpverleners nu eenmaal niet serieus kan nemen op een
enkeling na (en die heeft meestal zelf ook AD(H)D, dus die fles je
niet zo makkelijk). De aanwezigen met AD(H)D snapten de grappen
zeer goed. Ik ben toen ook wat rond gaan kijken bij zo'n
AD(H)D's-lachsalvo
en ontdekte daardoor wie de lotgenoten in de zaal waren.
Later
vertelde de AD(H)D-rollenspeler, dat hij dit bewust had gedaan om eens
te kijken of hij alleen de rollenspel-hulpverlener in het ootje kon
nemen of, dat het betrekking zou hebben op de hele zaal (hij wist wie
de AD(H)D-ers in de zaal waren omdat hij mede-organisator van het
geheel was). Eén en ander bevestigde voor hem (en voor mij)
dat je als AD(H)D-er/ster niet wordt begrepen. Triest maar
waar.
Zelf haalde ik ooit een dergelijke AD(H)D streek uit
bij een psychiater (jaren voordat ik ervan op de hoogte kwam dat het
fenomeen AD(H)D bestaat overigens!!). De eerste keer dat ik kwam,
na het innemen van het toen nog nieuwe medicijn Seroxat, vroeg de
psychiater of ik suïcidale neigingen kreeg van de Seroxat. Natuurlijk begreep ik dat hij de Engelse term voor zelfmoord
gebruikte (maar
dat
klinkt veel deftiger dan "Goede morgen/middag, hebt u in de
afgelopen periode nog zelfmoordneigingen gehad?"). Maar ik
lag dwars en deed net of ik herm niet begreep. Het duurde
relatief
best lang voordat het hoge woord eruit kwam: zelfmoord. Flauw
van mij, maar ik was er niet vrijwillig en bovendien vind ik dat je
de zaken gewoon duidelijk moet aanduiden en je niet verschuilen
achter een Engelse term. Voor de goede orde: de
psychiater had niet door dat ik zat te stangen. Achteraf was
het eigenlijk erg onaardig van mij want de man wilde mij oprecht
helpen; daar biedt ik bij deze toch nog maar mijn excuses voor
aan. Maar ja, als je onder dwang zo iemand bezoekt en er geen
nut van verwacht wat dan......
Ik ben in de loop van de
tijd bij de nodige hulpverleners geweest. De eerste was
mevrouw Bladergroen (zie ook hier);
toen was ik een jaar of acht à negen. Iemand, die mij duidelijk
wel begreep en veel voor mij heeft gedaan, zo realiseerde ik mij ruim
50 jaar later nadat ik de diagnose AD(H)D had ontvangen en mij in het
fenomeen AD(H)D ben gaan verdiepen.
Dankzij mevrouw Bladergroen
ben ik b.v. in staat deze pagina's
te vullen met redelijk leesbare tekst zonder al te veel fouten te
maken, omdat zij mij met succes tegen dyslexie en dyscalculatie en nog
een paar andere zaken behandelde. Overigens
zou wat ik had nu waarschijnlijk met TOS (Taal OntwikkelingsStoornis
) worden aangeduid, maar ja die wijsheid was er in 1949 nog
niet.
Een
andere
hulpverlener
voor wie ik zeer zeker bewondering heb is de psychiater G.J. van
Gelderen, in 2004 werkzaam in Assen.
De heer van Gelderen deed
namelijk wat het RIAGG weigerde: de diagnose AD(H)D stellen.
Dat gebeurde in één sessie. Ik ben, volgens de heer Van
Gelderen, een zo typisch geval van AD(H)D bij een volwassene dat hij
slechts één, wat verlengde, sessie nodig had waar vier à vijf
sessies gebruikelijk zijn. PDDnos lag wat moeilijker omdat er,
toen ik 60 was, nog weinigen in leven waren die mij als kind hadden
meegemaakt.
Hij vond dat op mijn leeftijd (toen, in 2000, ruim
60 jaar oud) behandeling of medicatie weinig zinvol zou zijn. Ik had
mij al ingesteld op het hebben van AD(H)D en PDDnos en ik had volgens
hem geleerd er redelijk goed mee om te gaan.
Wel heb ik -
lang voordat bekend was dat ik AD(H)D en PDDnos heb - meer dan eens
bij psychologen en psychiaters gezeten voor "behandeling".
Daar is nooit iets van terecht gekomen. Toen wist ik niet
waarom, maar meestal kreeg ik na een keer of twee te horen dat men
weinig voor mij kon doen of ik kapte het zelf af omdat ik in geen
velden of wegen wist wat die hulpverlener nu met/voor mij wilde
bereiken.
De psychiater waarbij ik het langst kwam (ca. zeven
maanden als ik mij goed herinner) was enerzijds omdat het GAK dat
wilde (of mijn WAO zou worden stopgezet) en anderzijds omdat ik de
medicatie voor een depressie, die ik slikte, formeel in de
voorgeschreven hoeveelheid alleen mocht hebben als een psychiater de
zaak controleerde; zonder die controle zou ik zijn opgenomen
bij een PAAS-afdeling. Toen de dosis werd verminderd hielden
ook deze bezoeken op; ik denk tot beider opluchting.
Omdat
ik mij - in het begin - prettig voelde bij de medicatie ben ik daar
blijven komen. Het hoofdonderwerp van gesprek was steeds het
zelfde: "Goede morgen/middag, hebt u in de afgelopen
periode nog suïcidale neigingen gehad?" De rest van de
tijd was dan, na mijn duidelijke antwoord: "Neen", een zaak
van praten over koetjes en kalfjes. Hij moest zijn tijd
volmaken...... Let wel ik neem deze psychiater niets kwalijk.
Hij probeerde zijn best te doen maar kon gewoon niets met/bij/voor
mij bereiken.
Pas toen ik meer wist van AD(H)D en bij
eerder aangehaalde bijeenkomst was geweest snapte ik waarom er nooit
echt iets gebeurde. Alleen was, in de tijd dat ik bij deze
psychiater moest komen, nog niets/nauwelijks iets over AD(H)D bekend
in Nederland, laat staan dat dit nog bij volwassenen voorkwam. Mijn twijfel over de "deskundigen" is
toegenomen sinds ik het volgende las in De
Hulpgids, zie de cursief gemaakte tekst:
ADHD is een
afkorting voor Attention Deficit/Hyperactivity Disorder, in het
Nederlands vertaald met Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit.
Vroeger werd dit Minimal Brain Dysfunction of Damage (MBD) genoemd
omdat men dacht dat een kleine hersenbeschadiging de oorzaak was.
ADHD
is een ernstige en duurzame stoornis van de psychische ontwikkeling
als gevolg van een hoge mate van ongeconcentreerd, rusteloos en
impulsief gedrag.
De stoornis manifesteert zich vanaf de vroege jeugd: per definitie
voor het zevende jaar, bijna altijd voor het vijfde en in veel
gevallen reeds voor het tweede jaar. ADHD wordt ook wel een stoornis
van de rem genoemd; de rem op denken, handelen en emoties is er af.
Die rem wordt aangestuurd door de neurotransmitters dopamine en
noradrenaline. Bij ADHD lijkt er een tekort aan die stoffen te
zijn.
Daar, ADHD
is een ernstige en duurzame stoornis van de psychische ontwikkeling
als gevolg van een hoge mate van ongeconcentreerd, rusteloos en
impulsief gedrag,
ben ik het overgrote deel niet mee eens, maar ja de
“deskundigen” weten het nu eenmaal beter dan de
ervaringsdeskundige….. In mijn optiek is er een mankementje
in je hersenen dat vanaf de geboorte of beter daarvoor al aanwezig
is; een mankementje dat de geheugenwerking van de betrokken
persoon sterk (in negatieve zin) beïnvloedt. Het nieuwste
"inzicht", dat er geen sprake is van
een klein, aangeboren, defect aan de hersenen deel ik niet. Als dat
namelijk het geval zou zijn zou AD(H)D op te lossen zijn door tijdig
- dus op zeer jonge leeftijd - met behandelingen/therapie te
beginnen. Niet
waar dus, wel kan er enige verbetering optreden door behandeling maar
AD(H)D gaat in principe nooit over, het is levenslang.
Een
AD(H)D-er is ook
onbehandelbaar omdat de behandelaar je niet snapt en zich ook niet in
je kan verplaatsen. Ze denken zelf van wel, maar vergeet het
maar. Alleen wie AD(H)D's
kan denken kan met een AD(H)D-er omgaan. Ik merk het heel
duidelijk: de weinige mensen, die ik graag mag, hebben of
zouden de diagnose AD(H)D krijgen. Daar is niet mis mee, maar
het geeft mijns inziens duidelijk aan dat wie geen AD(H)D heeft een
AD(H)D-er niet zal
kunnen
helpen.
Wil je dus ooit onder behandeling gaan voor je
AD(H)D kijk dan heel goed uit met wie je in zee gaat. Liefst
iemand die ook AD(H)D heeft, want die snapt jou en jij bedriegt
hem/haar niet zo makkelijk.....
En, met het rollenspel in het
achterhoofd, val de hulpverlener niet al te zwaar. Hij/zij doet
zijn best om je te helpen de negatieve invloeden van AD(H)D te
beheersen.
Persoonlijk zie ik meer in het gebruik van de
Hulpgids
ADHD van de psychiaters (zelf
met
AD(H)D!!)
Hallowell en Ratey dan in het in zee gaan met hulpverleners die zelf
geen A(H)D hebben. Een werkelijk voortreffelijk hulpmiddel om
inzicht te krijgen in je "makke". Maar ja, dat is
mijn persoonlijke smaak.
Soms
en hierboven ook, kan het overkomen dat ik tegen hulpverleners ben.
Dat is uitdrukkelijk niet zo. Alleen zou ik zo graag willen, dat ze
naar ons luisteren en niet naar elkaar. En dan is naar ons luisteren
nog verdraaid moeilijk ook. Zij kunnen namelijk niet op zijn
AD(H)D's luisteren en praten, een fikse handicap in het communicatie
met ons. Ja, ze doen wel alsof met hun titels, want zij hebben
gestudeerd en AD(H)D bestudeerd en zijn als wetenschappelijk
geschoolden, naar eigen oordeel en dat van de mensen, die niet met
het AD(H)D-sausje zijn overgoten, dus de weters. Maar daar gaat het
niet om: het gaat om ONS en dat wordt voor het gemak vergeten of
gewoon genegeerd. Dat is wat mij zo mateloos irriteert aan veel
hulpverleners. Daardoor ben ik het vertrouwen in al die, al dan niet
goedwillende, hulpverleners verloren. Ik wrijf dat steeds weer in,
tot in den treure zoals wij dat vroeger zo mooi zeiden: deskundige
leer naar ons luisteren met de instelling van de AD(H)D-mens. Beste
deskundigen, dat is heel moeilijk, maar met inspanning van beide
kanten zouden we toch een beetje vooruitgang moeten kunnen boeken.
Ik wacht op jullie uitnodiging!!
|